BINGO

“SUMARUNO a bola, iti batog ti B!” kasla kanalbuong ti rebentador titimek ni Manang Weng bayat ti panangay-ayam dagiti ramayna iti bolati bingo. “Pistayo,” inyayugna. “Tres!”
“Salbag!” inkatek ni Anti Koleng a bulon ti panangkudkodna itikinesset ti init a kudilna. “Por-uno pay laeng met! Bingo koman!”
“Madamdama siguro a mabuls-aymo, ikit,” inyisem ni ManongAl nga adda la nga umab-abay ken ni Manang Weng no kastoy ngaagbibingoda. Di makalusot kadagiti naalikuteg a matak ti kanayon apanangparimrimna kenkuana.
Presidente kano ni Manong Al ti Timpuyog dagiti Annak a Bayog ti Asitang wenno TABA. Terti eytnan.
Terti paib metten ni Manang Weng. Ngem no upa koma, dina kano pay napadasan ti nagkayabkab. Rowena Allop ti pudno a naganna.
Iti apagpullat a lima a kadapan a katayagna, bagayna la unay ti napinggol a buokna iti nabukel a rupana. Nupay kanayon iti talon, di nabaelan a kinesset ti init ti kudilna. Siguro gapu ta kanayon a radradanna ti bagina iti kalamansi, sua wenno mandarin kano pay no awan, no kasta nga agbuyat iti sumipnget. No saan, gapu iti gatgatangenna a pipino a yap-aplayna sakbay a maturog.
Nagaget ni Manang Weng. Isuna laeng ta nalaing nga agbingo. Awan ti makaatiw kenkuana iti panangipatarus kadagiti rummuar a numero iti pagkulogan. No beinte tres ti pangkis iti hueteng, Jordan kenkuana no bingo ti pagsasaritaan. Burat, kunana no dies. Unnat no uno. Suerte no nuebe. Saka no onse. Ken no ania la ditan a narigat amatarusan no agdadamoka nga agbingo.
Ngem kadagiti kaay-ayamna ditoy Asitang, kabesadodan dagiti patarusna.
“Sumaruno a bola!” gimluong manen ti boses ni Manang Weng.
“Agur’ka met, a!” inreklamo ni Baket Bibang. “Diak pay nakatunek, bola manen? Dikay’ la makatuttutor!”
“Weyt a minit met, a, ngamin, Manang Weng!” insarurong ni Manong Darwin.
“Makibingokanto pay la ngamin, lilang, ket dim’ sa payen malasin dagiti numero iti kardmo?” insurdo ni Angkel Ipe.
“Oyyy, Ipingka, dinak pagsawan iti kasta ta natadem pay lat’ panagkitak. ‘Ray man ketdi no agbingota iti rabii nga ‘wan silaw! Sika ket ngata, a, ti di makalasin iti numero,” imbales ti baket.
“Pagsaananna?”
“’Pay nga’d a dim’ tinunekan deta?” intudo ni Baket Bibang ti maysa kadagiti innem a kard ni Angkel Ipe. “Naglawag a tris deta, ne!”
Kunam pay, kasla nakukkokan a bisukol ni Angkel Ipe. Nakudkodna ti ulona a tubuanen ti uban.
“Yari ka, angkel!” uray la nangigis ti katawa ni Manong Andoy. Ay-ayamen ti imana ti pimmag-ong a boksitna.
“Neksbolen, a!” immisuot ketdi ni Manang Dalling. “’Nia ket a bayagnan. Aggagatelen dagitoy ramayko!”
“Kasta, a, ti makibingo!” inyisem ni Lakay Kandro. “Nadaras nga agtunek ‘ray no agbeinte payen ti kardna.”
“’Toy ngaruden ti sumaruno a bola,” kinuna ni Manang Weng. Kinulogna dagiti bola sa nangiruar iti bola. “Iti batog ti O, owww, owww, owww…” medio imbitinna ta bininsirna dagiti pito a kardna.
“’Bagamon, a, bareng agbingoak metten!” impugtit ni Anti Koleng. “Tallo ti purok ket!”
“Kalakayan! Sebenti paib!”
“Bingo!” inlaaw ni Manang Loida.
“Naggasatka ketdin a kiad!” indanog ni Manong Andoy iti angin. “Kasta a talaga dagiti agdadagsen a makisugal, barok,” kinuna ni Lakay Kiddot a dimmagas manipud iti taltalon.
“’Wan latta ti gasat,” immisugsog ni Manang Dalling. “Nagadu pay a kard ngem di man la namuro. Malas!”
“Nakabaddekkan sa met ngamin iti tukak ‘tay umayka makibingo, Manang?” inkatawa ni Manong Ambong.
“Sammet, a!” naimirugrog. “Sika ket ngata, a!”
“Agbablak-awttayon ket, ne, panagluluto manen,” kinuna ni Anti Antay a di maipinta ti rupana. Di pay ngamin nagbingo sipud itay inrugina ti nagay-ayam.
“Apow, unway kwet a sapwanan, Antwi,” kasla kumawiwit a baak a balasang nga agkukulot ti boses ni Mang Michael. Michelle pay ti kayatna a pangawag kenkuana.
“Nasapa pay ti kunam, bakla, ket no pasadon nga alas singko, ne!” insarang pay ni Anti Antay ti relona a sarabona iti kaanakanna a naggapu iti Taiwan.
“Di ako bakla, ano?” inreklamo ni Mang Michael a kunam lan’ agpayso a malalaki iti timekna. Nangmesmes pay.
“Kla-kla-kla-kla-kla!” inkumpas ni Manong Darwin dagiti imana.
“’Mom kad’ ti agoras iti kasta, a, Antay?” imbullad met ni Angkel Ipe.
“Diak koman, a, nga isuot!”
“No talaga a pasado alas singkon, ‘yan ti bassit a ramay ti relo?”
“Iti labes ti maikalima nga uged, a! Dayta man, ne!”
Tinan-awak ti intudona. Ti ketdin maikapat nga uged ti intudtudona.
“Rong mistik met ti ibagbagam, anti,” kasla naiburuang a rama ti paggaak ni Manong Al. “Ket no alas kuatro beinte singko pay la’ng!”
“Pagmistikanna koma met, ngay?” inkusilap ni Anti Antay. “’Rugim ti agbilang dita, a,” intudona ti alas dose.
“’Su met la a wow mali, a, Anti. ‘Su nga’d ti pangrugiam, aya?”
“Kasta, ‘ya?”
“Ay, pordiosko met, Antay,” manutsutil ti isem ni Angkel Ipe. “Agtabon payen ti initmo ngem dim’ pay ammo ti agrelo.”
Napno ti pagbibinguan iti katkatawa.
“’Tuloytay’ ketdin ti agbibingo,” kinuna ni Manang Dalling. Otso pisos ti intayana ta disisais ti kardna. “Daytoy ti para dikitko,” inlasinna ti kuatro pisos. Binting ti tunggal kard.
“Di’k kayaten ti makidikit,” kinuna ni Baket Bibang. “Diak pay pulos nangabak kadeta!”
“Mangabak, ‘ya, ngamin ti baket no dikit ti paglalabanan!” impurngiit ni Manong Ambong.
“’Pay met?” nasaludsod.
“No tumarektekka a kawitan, kayatmo nga’d ti sumarigsig iti nakulbeten nga upa?”
Ad-addan ti katawada. Nganngani la ket ngarud natilmon ni Lakay Tomas ti ngalngalngalenna a bua. Nakatan-aw daytoy iti tawa ti sari-sari storena iti abay ti pagbibinguan.
“Umuna a bola!” nagallangogan manen ti timek ni Manang Weng. “Iti batog ti I … ay, ay, kaasiannak, Manong Bayog!” inyayugna. “Treinta!”
“Dayta, mayat ti rubuatna,” inyisem ni Anti Koleng. “’Da treinta iti amin a kardko.”
“Dua la kaniak,” binagi met ni Manang Dalling.
“Neks bol! Iti batog ti N… paltog ni Angkuan Pasaw, terti eyt!”
“Yes!” inriaw ni Manong Al. “Dikit!” uray la intakderna. Impakitana ti kardna.
“’Wan latta,” inngilangil ni Manang Dalling. “’Ray koma la isut’ pangabakan!”
“Kasta la ti ay-ayam, balasangko,” kinuna ni Lakay Kiddot. Ditoy barangaymi, aw-awaganda ti lakay iti Padre Kiddot. Atiwna kano pay ngamin dagiti mangaskasaba iti uneg dagiti lugan no kasta nga agsao.
“Sikan sa met ti malasko, angkel… ay, Padre Kiddot?” immurareg ni Manang Dalling.
“An’a komat’ bibiangko ngay?” inkusilap met ti lakay. “Talaga pay ket ngata, a, a nayanakka a malas! Damag idi ket a naginawannaka daydi nagawan nga inam iti banias.”
“Sammo nga ‘baga ti kasta, Padre Kiddot, no dim’ kayat a kaguraka!” kasla agpasurong nga atab ti timek ni Manang Dalling.
“Dinak nga’d, a, nga ‘ramraman ‘ti pannakaab-abakmo!”
“’Sardengyo man deta,” insallin ni Baket Bibang.
Nagulimek dagiti dua.
“’Ray dika makabingo ita, Manong Al, dakkelen ‘ta inawidmo,” impallilit ni Manang Loida. “’Dan sa ket an-antingmo ita, a?”
“Kunam ket no inspirado!” bangbangir met ti isem ni Anti Koleng. “Kaabayna ti drim gerlna, kunam man!”
“Siak man ngatan ti nakitam, Anti?” immisuot ni Manang Weng. “Awan ti imbagak, a!”
“’Sino koma pay ngarud?”
“Sammet la a sika ti kaabay ni Al, a? ‘Da pay dita ni Baket Bibang!”
“Dinak man ‘ramraman ‘ta kalokuan ‘ta ulom, sika, Kuling,” intanabutob ti baket. “’Ray no kasdiay ni lakayko a kasla impasikig a bigao, diakto isukat! ‘Wan pay lat’ maka’rtap iti kinaswitna!”
“Ket no traysikel drayber idi kabambannuaganna, kunam man, Lilang!” insagpaw ni Manong Darwin. “Basta drayber, swit laber!”
“Taym awt!” kunam no sumuko a kriminal ni Angkel Ipe a angigato kadagiti imana. “’Maytayo agbibingo wenno agpipinnasakit?”
“Ne, angkel,” insumra ni Manong Ambong, “dimo kuna nga gawem ti akem ni Lilong Kiddot?”
Nagmisuot ni Lakay Kiddot.
“Agbolakan, Weng,” immandar ketdi ni Anti Antay. “Dim’ nga kaskao deta a Koleng!”
Kinulog ni Manang Weng dagiti numero sa nangiruar iti maysa. “Neksbol,” kinunana. “Iti batog ti G, seksti eyt!”
“Maysa pay, agbingoakon,” mangigis ti isem ni Manong Al.
Kulogen koma manen ni Manang Weng dagiti bola ngem isu met nga agrungaab ti dua ti tawenna nga aw-awir ni Manang Dalling. Kunam no napan nagkubkob daytoy iti kamotit. Di pay naestimar ti inana.
“Ne, mabisin ‘ta ubingen, sika, Dalling,” kinuna ni Lakay Kiddot.
Saan a sinungbatan ni Manang Dalling. Linikba lattan daytoy ti espageti a suotna ket presto, inkulimbitinen ti ubing ti nagkunnot.
“’Nia met daytan?” naikudkod ni Lakay Kiddot.
“Kaska la agdadamo, Padre Kiddot,” kinuna ni Baket Bibang. Sinusopna ti indissona itay a tabakona.
“Bilibak!” kinuna ti lakay. “Nagadu pay ti kardna. Kasano lat’ panagtuntunekmon, Dalling?”
Di latta nagun-uni ni Manang Dalling.
“Bay-amon, Lilong,” kinuna ni Manong Ambong. “Baka kunaen kenka ni Manang Dalling a buhay mo ba ‘to?”
Ditoy bariomi, adu ti agbilib ken ni Manang Dalling. Saan a nababbaba ngem kinse ti kardna tunggal rawn ti ay-ayam. Ngem atiwna pay dagiti uppat wenno lima ti kardna iti immalimukeng kano a panagtunekna. Inayon pay ti kaadda ti ubing nga aw-awirenna. Kasla agsekka dagiti imana nga agtunek.
Mano pay a bola ti inyawag ni Manang Weng sakbay nga adda nagbingo. Ni Michelle, ay, Mang Michael. Inunaanna pay ni Manong Al nga itay pay a namuro.
“’Dan yayatmo kadagiti kawitan, Michelle,” insurdo ni Manong Darwin. Nangbuksil iti kendi sa insakmolna.
“Ay, urway kastwoyak laeng, Darwin, diak a kwas kwadagiti dadduma ditwa,” inkusilap ni Mang Michael.
“Kunak no siak ti agbingo, yos!” insanamtek ni Manong Al. Mano pay a rawn sakbay a narugian ti blak-awt. Pisosen ti tunggal kard. Wan pipti amin a taya. Daytoyen ti maudi nga ay-ayamda.
“Siak koma ti makaala,” naidawat ni Manang Dalling. “Dakkelen ti abakko. Nairamanko payen ti igatangko iti sardinas a pangrabiimi koma.”
“Siak koma, Apo,” inlangit met ni Baket Bibang. “’Bag la nga igatang iti malauya. Ken ikarik, Apo, a no siak ti mangabak, mangtedakto iti para simbaan.”
Iti ilimi, kapigsa ti panagparti iti islawterhaws no kasta a malem ti Mierkoles ken Sabado, kas ita, ta hustonto iti kabigatanna nga aldaw ti tienda. Kasla agpiesta iti islawterhaws iti kaadu ti aggatang. Agiinnunada iti kappukan, pers klas a pinapaitan wenno kukod ti baboy a para lauya. Wenno para igado. Adu met dagiti mahilig iti bagbagis a para dinardaraan.
“Dakay’, ‘ya, ti mangala ket siak,” inkatawa ni Mang Ambong. “Naimbagto la a nayon ti pakideytko no bigat!”
Nasiputak ni tatang a naggapu iti daya a ‘yan dagiti mulana a balanghoy ken utong. Dina madalanan ti ‘yan ti pagbibinguan. Ngem iti pannakatannawagna kaniak, kasla mangmangngegko a kunkunana:
“Addaka met pay la dita, ha, Anton? Dika pay la agawid ta tulongam ni nanangmo!”
Kampay idi diak nakita ni tatang. Kayatko ngamin a palpasen ti blak-awt. Uray ta di pay met ngata nakaluto ni nanang. Binaonnak met ngamin nga umay gumatang iti betsin.
Nasiputak ti pananguros ni Manang Weng sakbay a kinulogna dagiti bola. Indawatna siguro nga isu ti agblak-awt tapno addanto igatangna iti pipino. Libre ti us-usarenna a kalamansi ta adda dua kapuon iti likud ti balayda.
“Pers bol!” inlaaw ni Manang Weng idi agangay, “iti batog ti G… doble singko!”
“Mayat!”
“Awan pay simmagudanna!”
“Neks! Iti batog ti I, ‘tay paboritok a drama iti telebision. Desisiete!”
“Kasano koma a paboritom, Weng, ket no ‘wan met tibiyo?” immisuot ni Anti Koleng. “Ken maysa, ‘daka met ditoy bingoan no orasna!”
Uray la naapput ni Manang Weng ti ngiwatna iti ellekna. “’Nia ket ni anti ta di man la maangawen.” Ngannganin rummuar amin a numero ngem awan pay nagblakawt. Aduda ketdin a namuro. Addada pay agpada.
“Iti batog ti O… sarado si… tenta !”
“Blak-awt!” inlagto ni Manong Darwin. Uray sa la natilmonna ti kaisaksakmolna a kendi.
“Blak-awtko met!” binagi met ni Manong Al. Idi laeng a nadlawko a kasta unayen ti dippitna ken ni Manang Weng. Kasla met awan aniamanna ken ni Manang Weng ti panaglinlinnagid dagiti gurongda ken ni Manong Al.
“Sus, malas!” insanamtek ni Manang Loida. “Di pay la baligtaran ti rimmuar.”
“Sibinti wan koma ta siak ti nagblak-awt,” inyamil ni Baket Bibang. Timmakder ket uray la nagrittuok ti siket ken dagiti gurongna.
“Kitaenyo, a, ‘mangan no di pay ket blak-awt da Al ken Darwin,” kinuna ni Anti Koleng. Kasla agikuto ti namay-anda iti kard da Manong Al ken Manong Darwin.
“Bingoda a talaga,” adda pannakaupay iti timek ni Anti Koleng.
“Agguduada, a, iti inabak.”
“’Nia ngata no agtos kointa laengen, Darwin?” insingasing ni Manong Al. “Ad-adu met la ti abaken ti maysa kadata. Mayatka?”
Uray la nagkarenken ti muging ni Manong Darwin a nagpanunot.
“Wen, kunamon!” indurog kenkuana ni Manong Ambong.
“Laban, Barok!” Di met nagpaatiw ni Baket Bibang. “Sangakilo no kuan a para igado no matiambaam. Ken baratokto metten, a, ti surokna,” inyumbina. Wan porti ngamin ti sangakilo a karne. “’Bagto la nga igatang iti betsin ken kurkuros nga isagpawko iti bulong-marunggi!”
“Bawi, barok!” Inyeksena ni Lakay Kiddot. “’Bag ta adda sibinti paibmon!”
“’Nia, mayatka?” inulit ni Manong Al.
Nagwingiwing ni Manong Darwin. “Husto kaniakon ti guduana.”
Naggudduaan ngarud da Manong Al ken Manong Darwin iti inabakda. Manen, saan a nakalibas iti naalikuteg a panagkitak ti panangpabarato ni Manong Al ken ni Manang Weng iti beinte pisos.
“Kasano ngatan?” kasla narba a kasuoran ti rupa ni Manang Dalling. “Awanen ‘tay igatangko koma iti masida.”
“Lagot ka, Manang,” insutil kenkuana ni Manong Ambong. “Pagdanagam, ‘ya, Dalling, ket nalaingka met?” kinuna ni Anti Koleng. “Lamiongemto lattan ni lakaymo tapno inton pannaturog, oltogederkay’ latta!”
Kasla nakakita iti lawag ti handred wats a bombilia ni Manang Dalling iti muging ni Anti Koleng.
“Siak met,” kinuna ni Anti Bibang apaman a naimulsitna ti tabakona, “natagamtamko payen ‘diay nabayagen a sigsiglotak. Naglakuak pay la iti bua daydiay ‘di kanikadua a bulan.” Nagsennaay iti nauneg. “Pangalaak ngata iti igatangko iti bagas?”
“’Nia man ngatan ti sidami?” insanamtek met ni Manang Loida. “’Da, ‘ya, nga’d ‘sangpet ni lakay a napan nagbagkat. Rabiinton no makasangpet.”
Panagbagkat ti napigsa a pagsapulan dagiti lallaki ditoy bariomi no kapigsa ti gapas. Agsasaruno dagiti bagonan nga umay agayab iti agkarga iti irik. No saan, semento. Wan-wan ti kontrata ti maysa a ten wiler.
“Dayta ket ti kunak,” inyentra ni Lakay Kiddot. “Addatay’ nga aggangganas nga agtunek ngem sangpetantay’ met kadagiti balbalaytayo ti banga nga agdungdung-aw. Piman pay dagiti assawatayo…”
“Nakasao detoy,” inlibbi ni Baket Bibang. “’Bag koma met no di pada a rinuot ti bagisna!”
“Saan a bale ta nasustansia dagiti nateng. Pagan-anom ti karne no pagsakitennaka met? Naimbag ti nateng ta malaksid nga ilikliknaka iti sakit, patibkerennaka pay iti gabbo iti rabii. Dimon kasapulan ti bisagra.”
“Bayagra, kunam, kompad,” inyatur ni Lakay Kandro.
“Kunana. Ket no pagingatmo ti taba idi kapigsa ‘diay anakmo ti agipatulod iti masapulanna!” immulagat ni Baket Bibang.
“Nakaammuam met kadagiti taltalabtabem?”
“Kadagiti sinurat ni Sexpert ti Bannawag!”
Idi adda pay iti abrod ni Manang Ailene, pagpangas kano ni Lakay Kiddot ti kanayon a karne a sidsidada nga agassawa. Pati kano ti asoda!
Kas kangato ti tayab dagiti Mulawin ti puruana. Ngem idi nangasawan ni Manang Ailene ket innalan daytoy ni lakayna, naputed metten dagiti nararagsak nga aldaw ni Lakay Kiddot. Agawidak koma ngem nasiputak ti panangsaruno ni Manong Al ken ni Manang Weng iti panagpadaya daytoy. Iti laud ti balay da Manong Al. Addan sa ketdin nagkinnaawatanda? Nadanonkon ni tatang nga agpakpakan kadagiti manokmi idinto nga agimurmuri iti sabong ti karabasa ni nanang.
“Nagbayagkan?” insakuntip ni nanang. “Kuna ni tatangmo nga agbalbalinkan san a kutokuto ti pagbibinguan! Hana gapu ta bakasion, a, ket kastakan. Pers yirmonton, dika pay la agnaknakem!”
Nakudkodko ti ulok.
“’Sino dagiti naabak?” sinaludsod ketdi ni tatang.
Imbagak.
“Ayyapo, kaasi pay dagiti assawada! No tunekanda la koma iti kamotit wenno marunggay ti paraanganda. Saan ket a dayta bingo ti pagalistuanda a tunekan! Madamdama, addada manen nga umay agdadawat iti kilnatenda nga uggot dagiti agangrag payen a kakamotitantayo!”
Iparit la unay ni Kapitan Bitoy ti sugal ditoy bariomi. Ngem dina maguantaan a bantayan ti sibubukel a barangay nupay adu dagiti kakaduana nga opisial. Kasano, sumangkautro met dagitoy a kutokuto iti sugalan.
Ti pay kataltalonan ti pagrigatan ni kapitan a makaapput kadagiti kapurokanmi nga agsusugal ditoy Cabennekan. Di pay nakadanon iti purok, nabuaken dagiti agsusugal ta adda luk-awt. Ni Anti Koleng a maysa a konsehal ti nakapanunot kadayta. Aggapu iti tong ti gunggona ti agbantay.
Mabalin met ni kapitan ti magna iti likud ti purok ngem nalikaw unayen. Nasamek pay dagiti labsanna a bangkag. Numona ta lakayen.
Nadagsen ti dusa ti masukalan nga agsugal. Lima gasut a sigud iti pers opens. Maikadua, sangaribu. Maikatlo, pannakaibalud iti dua nga aldaw wenno saan, panagdalus iti kalsada iti makalawas.

UMARIWAWA manen ti pagbibinguan a nadanonko iti dayta a leppaspangaldaw iti kabigatanna. Naginnala gayam iti sao da Manang Dalling ken Manang Loida. Umal-alikeskes ti ubing ni Manang Dalling kenkuana.
Sarsarapaen met ni Manang Loida ti tianna. Kabulananna ngaminen. “Awan bibiangmo!” imbullad ni Manang Dalling. “Di bale ta diak met baybay-an!”
“Iti rabii!” Uray la imbannikes ni Manang Loida. Kunam no napadata a bat-og ti langana. “Ngem ti ipapaunegna ngay? Piman met ni Manong Arman ta dina man la maramanan ti naimas a luto. Kasano, nakatumpong met dita ti agluto la ngaruden iti kinusel, nakset pay laeng!”
“Awan bibiangmo, kunak met!” ad-addan ti bullad ni Manang Dalling. Kasla sumangdo a toro. Naimbag ta iggem ni Anti Koleng. “Sika ngay? Ngannganika la nga’d agibuangen, agkalbitka pay la’t rabii!”
“Nagkuna ta isublik iti naggapuanna? Ti ket siding ‘ta dilamon, ‘ya!”
“Naitang-ab met la ni lakaymo iti naminsan a pannakabartekna!”
“An’a koma nga’d ti bibiangmo ita?”
“Dinak nga’d pakabibiangan ta agpadata laeng!”
Bimtak ti paggaak dagiti kaduada nga agbibingo.
Naituloy ti bingo. Ngem awan pay nakabingo, kasla nakakita ti ummong iti al-alia. Ni Kapitan Bitoy ti nakangirsi a naggapu iti likud. Awan man la ti nakadlaw iti yaasidegna.
Ginandat ni Anti Koleng ti aglibas ngem nasiputan ni kapitan.
“’Panam, Koleng?” imbugkaw ni kapitan. “Ala, padasem ti tumaray ta pakamatanka iti bellangko!”
“A-awan, Kap,” kasla baimbain a napakitem ni Anti Koleng. “’Panak la koma dita,” insungona ti nakubong iti sako a pagdigosan da Lakay Tomas.
“’Moyo met ngatan ti dusa dagiti aglabsing iti paglintegantayo,” siaalumanay a kinuna ti kapitan.
“W-wen, Kap,” sidudumog amin a nakibingo.
“Adda nga’d ita pagbayadyo?”
“A-awan, a, kap,” inturtured ni Anti Antay. “Ket no awan payen ti isaangmi no madamdama.”
“Dayta ket ti kunak,” naingato ni kapitan ti timekna. “Ammotay’ la ngaruden a kasta, addatay’ pay la ditoy a makigasanggasat iti banag nga awan met siertona. No koma mulaantayo dagiti aglawlawtayo tapnoadda pangalaantayo iti sidatayo?”
Awan simmungbat.
“Nabayagen a naidanon kaniak nga agtultuloy ti sugal ditoy. Ngem kanayon a negatibo ti resulta ti panagsukimatko. Ta kasano, mismo pay a dagiti katulongak koma dagiti numero uno a naglabsing.”
Saan a maitangwa ni Anti Koleng, ken Manong Andoy a tanod, ti rupada.
“Ngem, ala, adda ditan. Kayatko a mariingkayo, annakko. ‘Su ngarud nga inan-anusak ti nanglikaw nupay kapuriketan ken kapan-awan dagiti nalabsak a bangkag.”
“Ania nga’d ita ti aramidem kadakami, kap?” inin-inayad ni Anti Koleng nga intangwa ti rupana.
“Saanyon a problemaen ti pagmultayo,” inyisem ni kapitan.
“A-agpayso, kap?” limmawag pay amin a rupada.
“Ngem iti maysa a kondision…”
“An’a deta, kap?” inunton ni Baket Bibang.
“Yantangay masungad manen ti salisal iti kadalusan ken kalangtuan a barangay, kayatko a dalusantayo ti aglawlawtayo ket mulaantayo dagitoy iti natnateng. Tuladentayo koma ti pamilia da Anton…” Kinitanak ni kapitan. Uray la timmangar dagiti lapayagko.
Ngem bigla met laeng a nalpes dagiti lapayagko iti impasarunona: “Ngem apay nga addaka met ditoy, sika nga ubing? Agbingbingoka metten?”
“Kua, Lilo, nagbuyaak laeng,” nakarawak. Apo, ta aglamiisak metten. Kasanon no mairamanak a makipagdalus? Anianto laengen ti kuna da tatang ken nanang? Apo, agbabawiakon!
“Ala, ipagpagapuk iti kinaubingmo, apok. Ngem inton maminsan, dikanton pakawanen!”
Anian a yamanko. Iti dayta met laeng a kanito, inlunodkon ti bingo!
“Tulongandak!” kellaat nga inyikkis ni Manang Loida. Agngarngariet a mangsarsarapa iti tianna.
“A-apay?” matartaranta ni kapitan nga immasideg kenkuana.
“A-aganak san, kap…”
Binagkatda ni Manang Loida nga inserrek iti balay da Lakay Tomas idinto a nagtaray ni Manong Ambong a napan nangayab ken ni Anti Cora a partera iti daya ti purok. Ngem di pay nakasangpet ni Anti Cora, nakaanaken ni Manang Loida. Kasla manok laeng a limmugit.
“Ania ngarud ita ti ipanaganmo, balasangko?” inamad ni kapitan kalpasan a naisimpa ti amin.
“A-awan pay, a, kap,” insungbat ni Manang Loida iti nakapsut a timek. “Damagekto pay ken ni lakay.”
Idi la a mamitirak dagiti nalukot a kard ti bingo iti kanigid nga ima ni Manang Loida. Kasla nagngarietanna.
“’Mokon, Kap!” timek ni Angkel Ipe iti likud. “’Tangay lalaki met met, ania ngata no panaganantayo iti Bingo?”
Kasla naungarankami amin ta nagkatawa ni Kap.
“’Bagka pay, balasangko,” kellaat lattan nga immangit ni Baket Bibang, “ta nakalibaskan iti pannusa ni Kap!”
“Nagkuna?” immulagat ni kapitan. “Adda met ni lakayna nga agikaro!”
Napilpil la ket ngarud ti isem ni Manang Loida.
“Angawko kad’ laeng, Balasangko,” kinuna met laeng ni kapitan.
“Ne, awan metten ni Al,” imbalaw ni Lakay Kiddot. “Kaabayko la itay, a!”
“Uray ni Weng!”
“Kapuyyo ketdin, ‘ya!” inyisem ni Lakay Kandro. “Nagtarayda ket ngatan, a! Diyo madmadlaw, ‘ya, ti kinadekketda no kasta nga agbibingotayo?”
Kunak man no awan makalusot kadagiti naalikuteg a matak?
“Malanitan man ngaruden dagiti naguneg iti masungad nga aldaw,” uray la indanog ni Manong Andoy iti angin ti ragsakna. Kasla nalipatannan ti dusana nga agdalus iti barangay.

KALPASAN ti tallo a bulan, nakapimpintasen ti barangaymi. Natiponkami iti paraangan da Manong Al iti dayta a malem saan a gapu ta selebraranmi ti panangabak ti Asitang a kas Cleanest and Greenest Barangay no di ket tapno tumulongkami iti pannakaisagana ti kallaysa da Manong Al ken Manang Weng inton bigat. Adda met ni tatang. Umay tumulong a makipagparti. Tinungbo met dagiti nagsangpet a nateng a masida inton rabii. Saranay dagiti kabarangayanmi. Agbalinto la ketdi a nakalalagip iti sibubukel nga Asitang ti Al-Wena Nuptial!
Da Manang Loida ken Manang Dalling, itay pay a dangdanggayanda ni Manang Weng iti panagsuka daytoy iti sua ken mandarin.
Inton bigat, saanto metten a ni Manong Al ti presidente ti TABA. Ken saandanto kanon a makibingo ken Manang Weng. Kuna dagiti sutil
a sabalinto kanon ti kulogkulogen ken tunektunekanda. –(jmp)

(Umuna a Gunggona, Salip iti Makapatawa a Sarita, 2nd Premio Andel)